Yazar Aziz Nesin, Metin Altıok, Hasret Gültekin, Asım Bezirci ve Nesimi Çimen üzere isimlerin bulunduğu 51 kişilik kümeden 33’ü Madımak Oteli’nde yakılarak hayatını kaybetti. Ortalarında yabancı aydınların da olduğu hayatını yitirenler için dünyanın dört bir yanından beşerler, her yıl olayların yaşandığı gün Sivas‘ta toplanıyor. Sivas olayları nasıl başladı?
SİVAS OLAYLARI NASIL BAŞLADI?
2 Temmuz 1993’te Pir Sultan Abdal Şenlikleri için günler öncesi Sivas’a giden, çoğunluğu Alevi ve sol görüşlü Aziz Nesin, Metin Altıok, Hasret Gültekin, Asım Bezirci ve Nesimi Çimen üzere tanınan isimlerinde yer aldığı 51 bireyden oluşuyordu. Sivas olaylarından iki gün evvel kentte dağıtılan bir bildiride, Aziz Nesin’in o sırada başyazarı olduğu Aydınlık gazetesinde yayımlanan Salman Rüşdi’nin “Şeytan Ayetleri” kitabından bahsedilerek, Nesin’in amaç gösterildiği öne sürüldü.
MADIMAK OTELİ’NDE NELER OLDU?
Dört gün sürecek şenliklerde çeşitli sanatsal faaliyetler yürütecek olan küme yalnızca birinci gün etkinliklerini düzenleyebildi. Şenliğin ikinci günü olan ve Cuma gününe denk gelen 2 Temmuz’da namaz çıkışı toplanan bir küme aktifliğin yapıldığı alana yürümeye başladı. Sloganlarla aktiflik alanına yürüyen küme, hiçbir müdahale olmadan akşam saatlerine kadar 15 bin kişi halini aldı. Binlerce kişi otelin önünde sloganlar eşliğinde binayı taşladı ve camlar kırıldı. Birkaç saat içinde otel önündeki araçlar ateşe verildi. Otel içindekiler ise ya dışarı çıkıp linç edilecekti ya da otelde kümeye müdahale edilmesini bekleyecekti. Fakat kalabalık, oteli ateşe verdi ve kimi boğularak kimi de yanarak hayatını kaybetti.
SİVAS KATLİAMI YARGILAMASI
Yaşanan olayların akabinde 35 kişi gözaltına alındı ve sonrasında bu sayı 190’a ulaştı. Gözaltına alınanlardan 66’sı özgür bırakıldı. “Sivas davası” olarak tarihe geçen mahkeme sonucunda 22 sanık 15’er yıl, 3 sanık 10’ar yıl, 54 sanık 3’er yıl, 6 sanık 2’şer yıl mahpusla cezalandırıldı. Yargılananlardan 37’si ise beraat etti. Yıllar sonra Yargıtay DGM kararını bozdu ve sanıklar tekrar yargılandı. 1998’de onaylanan yeni kararda 33 sanık idam, 14 sanık ise 15 yıla kadar değişen mahpus cezalarına çarptırıldı lakin idam cezaları yol noksanlıkları nedeniyle bozuldu. 2000 yılında tekrar idam cezasına çarptırılan 33 sanık 2002’de idam cezasının kaldırılması ile müebbet mahpusa mahkum edildi. Vakit içerisinde tahliyeler ile mahpustaki kişi sayısı 33’e düştü. Sivas katliamının kilit isimlerinden 8 sanık ise 1997’deki bozma kararı sonrasında firar etti. Sivas Davası 2014 yılında vakit aşımına uğradı ve tüm dava kapatıldı.
Olaylarda kıymetli rolü olduğu düşünülen Cafer Erçakmak’ın, Sivas’ta 2011 yılında kalp krizi sonucu öldüğü tez edildi. Gizlice gömüldüğü söylenen Erçakmak hakkındaki dava, öldüğü için düşürüldü. Mağdurların avukatları DNA testi talep etti ve mezardaki kişinin yüzde 99.9 Erçakmak olduğu tespit edildi.
MADIMAK OTELİ BUGÜN!
2 Temmuz 1993 Sivas katliamının akabinde Madımak Oteli’nin alt katına kebapçı açılması yansılara neden oldu ve yansılar nedeniyle 2010 yılında kebapçı kapatılarak otel kamulaştırıldı. 2011 yılında ise bina ‘Sivas Bilim ve Kültür Merkezi’ haline getirildi.
MADIMAK OLAYINDA HAYATINI KAYBEDENLER
• Muhlis Akarsu – 45 yaşında, sanatçı
• Muhibe Akarsu – 45 yaşında, Muhlis Akarsu’nun eşi
• Gülender Akça – 25 yaşında
• Metin Altıok – 53 yaşında, şair, müellif, felsefeci
• Mehmet Atay – 25 yaşında, gazeteci, fotoğraf sanatçısı
• Sehergül Ateş – 30 yaşında
• Behçet Sefa Aysan – 44 yaşında, şair
• Erdal Ayrancı – 35 yaşında
• Asım Bezirci – 66 yaşında, araştırmacı, yazar
• Belkıs Çakır – 18 yaşında
• Serpil Canik – 19 yaşında
• Muammer Çiçek – 26 yaşında, aktör
• Nesimi Çimen – 62 yaşında, şair, sanatçı
• Carina Cuanna Thuijs – 23 yaşında, Hollandalı akademisyen
• Serkan Doğan – 19 yaşında
• Hasret Gültekin – 22 yaşında şair, sanatçı
• Murat Gündüz – 22 yaşında
• Gülsüm Karababa – 22 yaşında
• Uğur Kaynar – 37 yaşında, şair
• Asaf Koçak – 35 yaşında, karikatürist
• Koray Kaya – 12 yaşında
• Menekşe Kaya – 15 yaşında
• Handan Metin – 20 yaşında
• Sait Metin – 23 yaşında
• Huriye Özkan – 22 yaşında
• Yeşim Özkan – 20 yaşında
• Ahmet Özyurt – 21 yaşında
• Nurcan Şahin – 18 yaşında
• Hasret Şahin – 17 yaşında
• Asuman Sivri – 16 yaşında
• Yasemin Sivri – 19 yaşında
• Edibe Sulari – 40 yaşında, sanatçı
• İnci Türk – 22 yaşında