ESRA PARILTI PERVAN
Trabzon’un Of ilçesinde çay üreticileri, AKP’nin Meclis’e sunduğu Çay Kanunu Teklifi’ni protesto etti. Of Çay Meclisi Sözcüsü Habip Meriç, “AKP bölge milletvekillerine sesleniyoruz. Bu maddeyi derhal geri çekin. Bu yasa, bir ihanet maddesidir. Çay üreticisini ve çaydan dolaylı olarak geçinen bölge halkını bu yasa ile açlığa, yoksulluğa mahkum ediyorsunuz” dedi.
“1,5 MİLYON İNSANIN GEÇİM KAYNAĞI OLAN ÇAYIMIZIN MEVT FERMANINI İMZALAMIŞTIR”
“AKP hükümeti, giderayak çay tarımının ipini çekmeye çalışmaktadır. AKP Genel Lider Yardımcısı ve Rize Milletvekili Hayati Yazıcı’nın birinci imzacısı olduğu 15 unsurluk kanun teklifi TBMM Başkanlığına sunuldu. Üretici, yıllardır kendisini özel dala karşı koruyacak bir Çay Kanunu için beklerken AKP, Meclis’e sunduğu yasa ile çay sanayicilerini koruyan, üreticiyi hiç hesaba katmayan bir kanunla bölgemizde 1,5 milyon insanın geçim kaynağı olan çayımızın mevt fermanını imzalamıştır. Üreticinin olmazsa olmazı olan çayda, taban fiyat uygulaması bu yasa teklifi ile büsbütün ortadan kaldırılarak yaş çayın fiyatı Ulusal Çay Kurulu’na bırakılıyor.
“BUGÜNE KADAR DALDA ÖNEMLİ BİR FAALİYETİ BULUNMAYAN ULUSAL ÇAY KURULU’NA FİYAT BELİRLEME YETKİSİNİ VERMEKTEDİR”
Kimdir bu Ulusal Çay Kurulu? Hafızamızı biraz zorlayalım. Ülkeye birinci kaçak çayı sokan Ali Bayramoğlu’dur. Bayramoğlu, Ulusal Çay Kurulu’nun kurucu lideridir. Ulusal Çay Kurulu’nun şu anki idare heyeti başkanlığını da birebir vakitte Rize Ticaret Borsası’nın da lideri olan, özel çay firması Orçay’ın sahiplerinden Mehmet Erdoğan yapmaktadır. Bugüne kadar dalda önemli bir faaliyeti bulunmayan Ulusal Çay Kurulu’na fiyat belirleme yetkisini vermektedir. Bu yetki periyodu, çay üreticisinin mukadderatını birkaç şirketin keyfine terk etmekten öteki bir mana taşımamaktadır. Bu kanunun hiçbir yerinde ÇAYKUR yoktur. ÇAYKUR, üreticinin eserinin sigortasıdır. Bu kanunla kurum, büsbütün tasfiye edilerek ortadan çıkartılmaktadır. Meclis’e sunulan düzenleme, çay üreticisinin gereksinimlerine karşılık vermeyen, ÇAYKUR’u büsbütün tasfiye eden, Doğu Karadeniz’de çayı memleketler arası tekellere teslim edecek bir yasadır.”
“KÜÇÜK ÇAY ÜRETİCİLERİNİN KAÇ ALICI FİRMA İLE KONTRAT YAPABİLECEĞİ ŞİMDİ BİLİNMEMEKTEDİR”
Yasa teklifi ile çay üreticisinin şirketlerin kölesi haline geleceğini savunan Meriç, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bölgemizde çoğunlukla küçük aile tarımı yapılmaktadır. Ortalama, üretici başına 5 dekar alan düşmektedir. Bu teklif ile çay tarımında kontratlı üretim mecburi hale getirilmektedir. Kanun teklifinde kontratlı tarımın nasıl yürütüleceği konusunda ayrıntılar verilmemiştir. Bu husus yönetmeliklere bırakılmıştır. Buna nazaran küçük çay üreticilerinin kaç alıcı firma ile mukavele yapabileceği şimdi bilinmemektedir. İklime bağımlı olan çayın ne kadarını, nasıl ve hangi şartlarda verileceği de aşikâr değildir. Üretici, büsbütün alıcı firmaların inisiyatifine bırakılmıştır.
“HALKIN TEMEL İHTİYAÇLARINDAN BİRİ DAHA PİYASALARIN İNSAFINA TERK EDİLİYOR”
Sözleşmeli tarım, çay üreticisini şirketlerin kölesi haline getirecek çok açık bir uygulamadır. Çay üreticisi, garantisiz kontratlı çiftçiye dönüştürülürken çay üreticisi, teminatsız biçimlerde kendi toprağında emekçi haline getiriliyor. Halkın temel ihtiyaçlarından biri daha piyasaların insafına terk ediliyor. Yasa teklifi ile birlikte, bölgedeki toplumsal hayatı bütünüyle yıkıma sürükleyecek dönüşüm sürecinin kıymetli eşiğiyle karşı karşıya bulunuyoruz.
“BU YASA BİR İHANET YASASIDIR”
“Bu kanun Meclis’ten geçtiği vakit bölgede ne çay kalır ne ÇAYKUR. Çay üreticisine de toprağını şirketlere devredip göç etmek düşer. Bu kanun, özel bölümü keyifli edecek bir düzenlemedir. İçerisinde mutlaka çay üreticisi yoktur. ÇAYKUR, üreticinin teminatıdır, asla tasfiye edilemez. Buradan AKP bölge milletvekillerine sesleniyoruz. Bu maddeyi derhal geri çekin. Bu yasa, bir ihanet maddesidir. Çay üreticisini ve çaydan dolaylı olarak geçinen bölge halkını bu yasa ile açlığa, yoksulluğa mahkum ediyorsunuz. Biz, çay üreticileri olarak bu yasanın çıkmaması için gerekli çabayı yapacağız. Bu kölelik yasası asla bu Meclis’ten geçmeyecek. Buna katiyen müsaade vermeyeceğiz. Geleceğimizi şirketlere teslim etmeyeceğiz.”